“८८ देशका मनमा बसेको नेपाली योगगुरु — हरि प्रसाद हुमागाईंको जीवन, साधना र सँघर्षको कथा”
अरविन्द्र गौतमले गरेको विशेष अन्तर्वार्ता
प्रश्न १: हरिजी, तपाईंको जन्म, बाल्यकाल र पारिवारिक पृष्ठभूमिको बारेमा बताइदिनुहोस्।
उत्तर: मेरो जन्म 2040 साल बैशाख 29 गते काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको बनेपा जनागल भन्ने शान्त गाउँमा भएको हो। मेरा बुबा कृष्ण प्रसाद हुमागाईं मेहनती कृषक हुनुहुन्थ्यो र आमा मखमली हुमागाईं एक धर्मपरायण, समर्पित गृहिणी हुनुहुन्थ्यो। दुर्भाग्यवश, मेरी आमा 2082 साल जेठ 9 गते यो संसारबाट बिदा हुनुभयो। उहाँको माया र संस्कार नै मेरो जीवनको मेरुदण्ड हो।
प्रश्न २: तपाईंको प्रारम्भिक शिक्षा कहाँबाट भयो?
उत्तर: मैले प्रारम्भिक शिक्षा काभ्रेमै लिएँ। पछि Kavre Multiple College, बुढोलबाट अंग्रेजी विषयमा 10+2 अध्ययन पूरा गरेँ। शिक्षाले मलाई संसार बुझ्ने आँखा दियो भने जीवनले अनुभव सिकाउने अवसर दियो।
प्रश्न ३: वैदेशिक यात्रा कहिले र कहाँबाट सुरु गर्नुभयो?
उत्तर: वैदेशिक यात्रा 2063 सालमा मलेसिया जानुबाट सुरु भयो। त्यहाँ म एक सुपरमार्केटमा क्यासियरको रूपमा प्रवेश गरें र समयसँगै सुपरभाइजर पदमा पुगें।
प्रश्न ४: त्यसपछि कुन-कुन देश जानुभयो र के काम गर्नुभयो?
उत्तर: दोस्रो यात्रा 2068 सालमा कतार भयो, जहाँ मैले CCTV Operator को रूपमा कार्य गरें। तेस्रो यात्रा 2072 सालमा दुबईमा भयो, जहाँ मैले Security Supervisor र CCTV Operator दुबै पदमा काम गरेँ। अहिले म कम्बोडियामा छु र यहाँ एक टाइपिङ सेन्टरमा कार्यरत छु।
प्रश्न ५: वैदेशिक जीवनको चुनौती कस्तो रह्यो?
उत्तर: वैदेशिक जीवन चम्किलो देखिन्छ तर भित्र गहिरो संघर्ष लुकेको हुन्छ। भाषाको समस्या, संस्कृति फरक, अकेलोपन, घरको याद — यी सबै पार गर्नुपर्छ। तर यही संघर्षले मलाई मानिस चिन्न र सहनशील बन्न सिकायो।
प्रश्न ६: तपाईंले विदेशमा योग कहाँबाट सिक्नुभयो?
उत्तर: धेरैलाई लाग्न सक्छ मैले विदेशमा योग सिकें, तर साँचो भनेको मैले विदेशमा योग सिकाएँ — मलेसिया, कतार, दुबई, र अहिले कम्बोडियामा पनि। मैले नेपाली तथा विदेशी दुवैलाई योगको शिक्षा दिएँ।
प्रश्न ७: कस्ता-कस्ता देशका मानिसहरूलाई योग सिकाउनुभयो?
उत्तर: मलेसियन, इन्डोनेसियन, फिलिपिनो, बंगलादेशी, अफ्रिकन, युरोपियन, अमेरिकी, इन्डियन, पाकिस्तानी, श्रीलङ्कन लगायत ८८ भन्दा बढी देशका मानिसहरूसँग मेरो प्रत्यक्ष सम्पर्क भयो। ती सबैलाई मैले योग सिकाएँ।
प्रश्न ८: तपाईंलाई ‘अन्तर्राष्ट्रिय योग शिक्षक’ को रुपमा कसरी चिन्न थालियो?
उत्तर: निरन्तर सेवा, निःस्वार्थ भावना र अनुशासनका कारण मानिसहरूले मलाई आत्मीयता दिए। म कहिल्यै व्यवसायको रुपमा योग पढाउँदिनँ, म सेवा र साधनाको रुपमा लिन्छु। यही भावना हो जसले मलाई International Yoga Teacher को रुपमा चिनायो।
प्रश्न ९: विदेशमा काम गर्दा तपाईंले के-कस्ता अनुभव प्राप्त गर्नुभयो?
उत्तर: मैले संसारभरका मानिससँग काम गर्न पाएँ। उनीहरूको संस्कार, सोच, अनुशासन र जीवनशैली बुझ्न पाएँ। यसले मलाई न केवल योगगुरु, तर जीवनका शिक्षक पनि बनायो।
प्रश्न १०: वैदेशिक अनुभवले तपाईंलाई कसरी परिपक्व बनायो?
उत्तर: धैर्यता, सहिष्णुता र जिम्मेवारी भावना बढायो। मैले कामसँगै आत्मा पनि खोजें। म शारीरिकभन्दा पनि मानसिक विकासमा केन्द्रित भएँ, र यहीँबाट मैले जीवनलाई नयाँ दृष्टिले हेर्न सिकें।
प्रश्न ११: तपाईंको वैवाहिक जीवनको बारेमा पनि केही बताइदिनुहोस्।
उत्तर: मेरी श्रीमती राधिका हुमागाईं मेरो जीवनसाथी मात्र होइन, मेरो प्रेरणा पनि हुनुहुन्छ। हामीसँग एक छोरी र एक छोरा छन्। उहाँहरूको माया र साथले नै मलाई आजसम्म अघि बढ्न सक्ने ऊर्जा दिएको छ।
प्रश्न १२: विदेशमा बसेर पनि नेपाली संस्कृति कसरी जोगाउनुभयो?
उत्तर: मैले नेपाली भाषा, भोजन, परम्परा, र विशेष गरी योगलाई कहिल्यै छोडिनँ। जहाँ जान्छु, नेपाली हुनुको गर्व बोकेर जान्छु। मैले नेपाली संस्कृतिलाई विदेशमा चिनाउन ठूलो भूमिका खेलेको छु।
प्रश्न १३: योग सिकाउँदा सबैभन्दा ठूलो सन्तुष्टि कहिले मिल्यो?
उत्तर: जब एकजना अफ्रिकी महिला, जसले तनाव र निद्राहीनता झेलिरहेकी थिइन्, केही हप्तापछि मेरो योग कक्षा लिएर “म फेरि बाँच्न थालेकी छु” भनिन् — त्यो मेरो लागि सबैभन्दा ठूलो पुरस्कार थियो।
प्रश्न १४: कम्बोडियामा हाल तपाईं के गर्दै हुनुहुन्छ?
उत्तर: म कम्बोडियामा एक टाइपिङ सेन्टरमा काम गर्दैछु। कामसँगै म यहाँ पनि योग प्रशिक्षण निरन्तर दिइरहेछु। जीवन जहाँ पुगे पनि योग मेरो साथमै हुन्छ।
प्रश्न १5: विदेश जान तयारी गर्दै गरेका नेपाली युवाहरूलाई तपाईंको सन्देश के छ?
उत्तर: म सबै नेपाली युवालाई एउटै कुरा भन्न चाहन्छु — विदेश जानु नराम्रो होइन, तर जाने तरिका र सोचाइ राम्रो हुनुपर्छ। केवल पैसा कमाउने उद्देश्यले होइन, केही नयाँ सिक्ने, आफूलाई विकास गर्ने सोचका साथ जानुहोस्। सीप सिकेर जानुहोस्, आत्मबल र संस्कार बोकेर जानुहोस्। विदेशमा तपाईंसँग सबै कुरा हुँदैन — तर यदि आत्म–अनुशासन, इमानदारी र सिप छ भने, तपाईं संसारको जुनसुकै देशमा पनि सफल हुन सक्नुहुन्छ।
विदेश तपाईंलाई अनुभव दिन्छ, तर आत्मा भने आफ्नै देशमै बाँच्छ। त्यसैले देशलाई सम्झिरहनुहोस्, र सकेसम्म एउटा सिप लिएर फर्केर देशमै केही गरौं भन्ने सोच राख्नुस्। फुर्सदको समय बर्बाद नगर्नुहोस्, जति सकिन्छ उपयोग गर्नुहोस् — मैले जस्तै योग सिकाएँ, तपाईं पनि सिकाउन सक्नुहुन्छ।
श्न १6: अबको भविष्यको सपना के हो?
उत्तर: मेरो लक्ष्य अब नेपाल फर्केर एक अन्तर्राष्ट्रिय योग केन्द्र स्थापना गर्नु हो। जहाँ नेपाली युवाले निःशुल्क योग सिक्न सकून् र विदेश जानुअघि आत्मविश्वासका साथ अगाडि बढ्न सकून्। साथै, विदेशमै रहेका नेपालीहरूलाई पनि शारीरिक र मानसिक शान्तिको माध्यम बन्न चाहन्छु।
〽️ अन्त्यमा:
हरि प्रसाद हुमागाईंको कथा एउटा साधारण नेपालीको असाधारण यात्रा हो — जहाँ संघर्ष छ, सेवा छ, र अध्यात्मको उज्यालो छ। ८८ देशका अनुहारहरूमा नेपाली आत्मा देखाउने उनको यो यात्रा साँचै प्रेरणादायी छ।
